Opis i ukierunkowanie projektu:
Nowotwory hematologiczne stanowią coraz większy problem we współczesnym świecie. Znaczącą grupę tych chorób stanowią nowotwory wywodzące się z limfocytów B, których przykładem jest szpiczak mnogi. Rozwój skutecznych terapii w leczeniu szpiczaka mnogiego jest utrudniony ze względu na jego złożony charakter oraz niezadowalający poziom wiedzy dotyczący mechanizmów molekularnych tej choroby. Dlatego uzasadnione jest poszukiwanie genów a także regionów, które mogą mieć ścisły związek z rozwojem i przebiegiem szpiczaka mnogiego. Najczęściej nowotwór ten dotyczy osób po 60 roku życia, a objawy sugerujące jego obecność nie są specyficzne. Szpiczak mnogi należy do grupy nowotworów złośliwych i charakteryzuje się zróżnicowanym przebiegiem i różną odpowiedzią na leczenie. Stąd istnieje konieczność poszukiwania nowych markerów nowotworowych, które byłyby pomocne w diagnostyce szpiczaka mnogiego.
Cele projektu:
Głównym celem projektu jest przeprowadzenie spotkań edukacyjno-informacyjnych i badań naukowych. Spotkania edukacyjno-informacyje będą przeprowadzone w grupie 2000 osób ze szczególnym uwzględnieniem słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku (działającego w Zamościu i Lublinie), członków Klubów Seniora (działających w województwie lubelskim). Działania naukowe mają na celu określenie czynników molekularnych związanych z niestabilnością DNA w szpiczaku mnogim. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez identyfikację wariantów genów wpływających na jeden z rodzajów naprawy DNA - rekombinację homologiczną, która może być związana z utratą (delecją) lub naddatkiem (duplikacją/amplifikacją) materiału genetycznego. W projekcie postawiono hipotezę, że uszkodzenie DNA jest jedną z kluczowych przyczyn rozwoju szpiczaka mnogiego, dlatego też warianty genów kodujących białka / enzymy biorące udział w naprawie DNA mogą być związane z pęknięciami dwuniciowymi prowadzącymi do niestabilności DNA w tym nowotworze.
Dodatkowym celem jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat znaczenia badań genetycznych w diagnostyce nowotworów oraz podkreślenie wartości badań podstawowych (np. morfologii) we wczesnej diagnostyce rozrostów hematologicznych.
Zakres rzeczowy projektu:
Wdrożenie projektu zaplanowano w ramach niżej zaprezentowanych etapów:
Działania informacyjno-edukacyjne dotyczące nowotworów wśród osób powyżej 40 roku życia;
Przeprowadzenie badań genetycznych (zastosowanie metod mikromacierzy CGH oraz real-time PCR);
Analiza uzyskanych wyników;
Przygotowanie dwóch publikacji projektowych;
Organizacja konferencji podsumowującej projekt. Konferencja będzie składała się z dwóch paneli. Pierwszy będzie popularno-naukowy skierowany do mieszkańców województwa lubelskiego. Drugi - tzw. panel ekspercki, w którym przedstawione zostaną uzyskane wyniki projektu;
Wydanie broszury online podsumowującej realizację projektu, co pozwoli na utrwalenie uzyskanych wyników i zwiększenie świadomości wśród społeczeństwa tematyki dotyczącej nowotworów.
Okres realizacji: 36 miesięcy (lata 2024 - 2026)
Projekt „Udział czynników genetycznych w rozwoju i przebiegu szpiczaka mnogiego” realizowany jest w ramach programu pod nazwą
„Nauka dla Społeczeństwa II”